ENCYKLIKA
AMICITIA
ARCYBISKUPA
WŁADYSŁAWA CZARTORYSKIEGO
DO BISKUPÓW
PERZBITERÓW, DIAKONÓW
DO OSÓB KONDEROWANYCH
DO WIERZĄCYCH ŚWIECKICH
I WSZYSTKICH LUDZI DOBREJ WOLI
O PRZYJACIELSKIEJ MIŁOŚCI
1. Przyjaźń jest jedną z form wypełniania drugiego przykazania miłości – „a bliźniego swego, jak siebie samego”.
Przyjaźń okazujemy za pomocą miłości. Przyjacielska miłość może być silniejsza od miłości może być silniejsza od miłości małżonków. Dobry przyjaciel to osoba, która jest w stanie oddać za nas życie. Przyjacielska miłość może występować pomiędzy każdymi ludźmi. Nie możemy przejawów miłości przyjacielskiej kobiety i mężczyzny od razu interpretować jako grzech cudzołóstwa, albowiem miłość nie łamiąca przykazań Bożych jest czymś cudownym, wręcz boskim.
2. Czy Jezusa Chrystusa możemy nazwać naszym przyjacielem?
Jezus Chrystus kocha nas nad życie. Oddał swe życie na krzyżu za nas, za ludzi, za to byśmy mogli żyć wiecznie z Bogiem i odkupić nasze grzechy.
Druga osoba Trójcy Świętej – Syn Boży jest przykładem najdoskonalszego przyjaciela. Jeżeli w naszych przyjaźniach będziemy kierować się Jezusem; Jego przyjacielską miłość do nas to nasze przyjaźnie, nasza miłość będzie zawsze szczera, a przyjaciel prawdziwy.
3. „Przepis” na przyjaźń podaje nam Księga Mądrości Syracha, znajdująca się w Starym Testamencie:
5 Miła mowa pomnaża przyjaciół,
a język uprzejmy pomnaża miłe pozdrowienia.
6 Żyjących z tobą w pokoju może być wielu,
ale gdy idzie o doradców, [niech będzie] jeden z tysiąca!
7 Jeżeli chcesz mieć przyjaciela, posiądź go po próbie,
a niezbyt szybko mu zaufaj!
8 Bywa bowiem przyjaciel, ale tylko na czas jemu dogodny,
nie pozostanie nim w dzień twego ucisku.
9 Bywa przyjaciel, który przechodzi do nieprzyjaźni
i wyjawia wasz spór na twoją hańbę.
10 Bywa przyjaciel, ale tylko jako towarzysz stołu,
nie wytrwa on w dniu twego ucisku.
11 W powodzeniu twoim będzie jak [drugi] ty,
z domownikami twymi będzie w zażyłości.
12 Jeśli zaś zostaniesz poniżony, stanie przeciw tobie
i skryje się przed twym obliczem.
13 Od nieprzyjaciół bądź z daleka
i miej się na baczności przed twymi przyjaciółmi.
14 Wierny bowiem przyjaciel potężną obroną,
kto go znalazł, skarb znalazł.
15 Za wiernego przyjaciela nie ma odpłaty
ani równej wagi za wielką jego wartość.
16 Wierny przyjaciel jest lekarstwem życia;
znajdą go bojący się Pana.
(Syr 6, 5-16)
Powyższy fragment zatytułowany jest wprost „Przyjaciele”. Jest on swoistym przewodnikiem dla ludzi, którzy mają problemy w przyjacielskiej miłości. Nawet jeśli nasza przyjaźń wydaje się wzorową to sprawdźmy czy w tej naszej przyjacielskiej miłości spełniamy wymagania Księgi Mądrości Syracha.4. Podstawą każdej przyjaźni powinno być zaufanie.
Bez bezgranicznego zaufania dwójki przyjaciół miłość pomiędzy nimi nigdy nie będzie w pełni szczera.
My wierzący w Jezusa Chrystusa powinniśmy posiadać cechę zaufania. Zaufaliśmy naszemu Bogu – Jezusowi, iż po śmierci razem z nim będziemy żyć wiecznie.
Musimy pamiętać, że w życiu człowieka wierzącego to Bóg powinien być na pierwszym miejscu, Bóg powinien być naszym przyjacielem. Musimy darzyć Boga całkowitym ludzkim zaufaniem.
5. W życiu ziemskim bardzo ważną rolę odgrywa osoba nam bliska, którą może być przyjaciel. Musimy znów pamiętać, iż musi być to przyjaciel nad życie, który nie zawaha nam się pomóc.
Z Księgi Koheleta dowiadujemy się wiele na temat pomocy na tym ziemskim padole:
9 Lepiej jest dwom niż jednemu,
gdyż mają dobry zysk ze swej pracy.
10 Bo gdy upadną, jeden podniesie drugiego.
Lecz samotnemu biada, gdy upadnie,
a nie ma drugiego, który by go podniósł.
(Koh 4, 9-10)
Fragment ten jest również doskonałym przykładem kolejnego „kryterium” przyjaciela.Jeśli w przyjacielu mamy oparcie, a powinniśmy je mieć to ogromnie ważne by ta druga osoba, przyjaciel nie zawahała się gdy nadejdzie dzień sprawdzenia jego przyjacielskiej miłości do nas.
Jednocześnie Księga Koheleta mówi, iż „biada samotnemu”. Ten fragment zachęca nas do poszukiwania przyjaźni do poszukiwania bliskiej nam osoby.
Motywuje wręcz do okazywania najważniejszego uczucia jakim jest niewątpliwie miłość.
6. Pismo Święte jest zbiorem wielu zasad życia.
Z Księgi Przysłów wyczytujemy:
9 Kto szuka miłości, cudzy błąd tai;
kto sprawę rozgłasza, poróżnia przyjaciół.
(Prz 17, 9)
Sam Bóg w tym fragmencie ostrzega nas przed poróżnianiem przyjaciół.Miłość przyjacielska jest jedną z aspektów uczucia miłości – najważniejszego uczucia człowieka. Nie powinniśmy zabierać cudzych przyjaciół poprzez poróżnienie ich. „Kradzież” przyjaciela sądzę, możemy porównać do „kradzieży” żony, a więc grzechu pożądania, a w skrajnych przypadkach nawet do cudzołóstwa.
7. Kolejnym już aspektem o którym chciałbym wspomnieć jest sprawa nowych przyjaciół.
Bóg mówi w Mądrości Syracha:
10 Nie porzucaj starego przyjaciela;
nowego nie można postawić wyżej niego.
Wino nowe, przyjaciel nowy -
jeśli się zestarzeje - z przyjemnością wypijesz.
(Syr 9, 10)
Jeśli mamy starego, zaufanego i dobrego przyjaciela nie możemy popełniać ogromnego błędu jakim jest postawienie nowego przyjaciela, który nas zauroczył chwilą postawić przed tego dobrego, wręcz sprawdzonego przyjaciela.Z mądrości wyczytujemy, iż: „Wino nowe, przyjaciel nowy - jeśli się zestarzeje – z przyjemnością wypijesz” co znaczy, że najpierw powinniśmy pobyć z tym nowym przyjacielem, a dopiero po czasie dowiemy czy tak naprawdę się na tego przyjaciela nadaje.
Mówi nam o tym również kolejny fragment z Mądrości Syracha:
7 Jeżeli chcesz mieć przyjaciela, posiądź go po próbie,
a niezbyt szybko mu zaufaj!
(Syr 6, 7)
Ten fragment również przestrzega nas przed zbyt szybkim pouczeniem starych przyjaciół i zbyt szybkim zaufaniu nowym.8. Pismo Święte przyjaźń podsumowuje tak wymownie, dosadnie że grzechem wręcz było by nie przytoczyć tegoż fragmentu Świętej Księgi jako podsumowanie:
14 Wierny bowiem przyjaciel potężną obroną,
kto go znalazł, skarb znalazł.
(Syr 6, 14)
Dowiadujemy się, że kto znalazł wiernego i oddanego na całe życie przyjaciela znalazł skarb. Skarbu tego nie wolno nam zmarnować. Taki czyn kwalifikował by się o pomstę do nieba.Nie przejmujmy się tym, że mamy jednego przyjaciela, jeśli jest on wierny to cenniejszy jest niż sto fałszywych przyjaciół. Przyjaciela, który darzy nas swą miłością ofiarujmy mu to samo – bezgraniczną miłość i oddanie.
Pamiętajmy miejmy oparcie; miejmy przyjaciół wiernych; obdarzajmy ich najczystszą i najmocniejszą przyjacielską miłością.
Amen
12 IV 2015
18 IV 2015
abp Władysław Czartoryski